1). Кыймыл-аракет маанисин эмес атооч маанисин билдирет. Мисалы: Жетимиш-сексен уй сааш оңойбу? (М.Элебаев) Бир карашың белги берип бакыттан, бир карашың жабат күндүн түндүгүн... (К.Сабыров)
2). Зат атоочтун категориялары менен өзгөрүүгө да жөндөмдүү.
Таандык болуп өзгөрөт
|
|
Жекелик сан |
Көптүк сан |
|
1 |
жазуум, өрмөгүм |
жазуубуз, өрмөгүбүз |
|
2 |
жазууң, өрмөгүң жазууңар, өрмөгүңөр |
жазууңуз, өрмегүңүз жазууңуздар, өрмөгүңүздөр |
|
3 |
жазуусу, өрмөгү |
жазуусу, өрмөгү |
Жалпы таандыкта да жазуунуку, тааныштыкы, чертмектики, жүрүш-туруштуку ж.б. болуп зат атоочтордой эле өзгөрө берет.
Жөндөлөт
|
А |
суроо |
чыгыш |
чертмек |
|
И |
суроонун |
чыгыштын |
чертмектин |
|
Б |
суроого |
чыгышка |
чертмекке |
|
Т |
суроону |
чыгышты |
чертмекти |
|
Ж |
суроодо |
чыгышта |
чертмекте |
|
Ч |
суроодон |
чыгыштан |
чертмектен |
- Сүйлөмдө негизинен ээ менен толуктоочтук милдеттерди аткарат. Мисалы: Ээрде олтурушу кыт куйгандай бекем. (Т.Сыдыкбеков) Ээнин (олтурушу) милдетин аткарды. Төгүлүүңдү баса албайт күн аптабы. (К.Сариева).Толукточтун (төгүлүүңдү) милдетин аткарды.