Поиск по тэгу 'жак категориясы'
library_books
Морфология кыргызского языка
[Эл-Сөздүк онлайн словарь кыргызского языка](http://el-sozduk.kg/)
[Учебники по кыргызскому языке и литературе :
bizdin.kg](http://bizdin.kg/%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9E%D0%BA%D1%83%D1%83-%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B/)
..
library_books
Морфология
[Эл-Сөздүк онлайн словарь кыргызского языка](http://el-sozduk.kg/)
[Учебники по кыргызскому языке и литературе :
bizdin.kg](http://bizdin.kg/%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9E%D0%BA%D1%83%D1%83-%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B/)
..
library_books
Өткөн чак жакталыштары
Өткөн чак этиштердин жакталышында жак мүчөлөрдүн толук түрү да, кыскарган түрү
да катыша берет.
Жак мүчөлөрдүн толук түрүн кабыл алган өткөн чак формалары:
-ыптыр, ып: барыптырмын, барыпсың, барыптырсыз,
барыптырсың, барыптырсыздар ж.б.
-уучу: баруучумун, баруучусуз, баруучубуз, баруучусуздар,
баруучусуңар ж.б.
-чу: барчумун, барчусуң, келчүсүң ..
library_books
Учур чак жакталыштары
Мамиле, ыңгай, оң, терс формаларда келген учур чак этиштердин жакталышында
өзгөчөлүктөр дээрлик жокко эссе. Анткени, биринчиден, кыргыз тилинде учур
чактык маанилер көбүнчө татаал форма аркылуу уюшулуп, көмөкчү этиштердин
тутумундагы грамматикалык каражаттар аркылуу туюндурулат. Демек, жакталышта
ошол көмөкчү этиштер гана өзгөрүүгө дуушар болот. Экинчиден, мамиле, ыңгай
формасындагы этиштердин көп..
library_books
Келер чак жакталыштары
Мамиле, ыңгай, оң, терс формаларда келген жөнөкөй этиштердин келер чак мааниси
жак мүчөлөрү аркылуу туюндурулуп, жакталышта анчалык өзгөчөлүктөргө ээ боло
бербейт. Биринчи жак мүчөлөрдүн толук түрүн да, кыскарган түрүн да кабыл ала
берет: айтам, айтамын; сүйлөйм, сүйлөймүн.
Экинчи жак дайыма жак мүчөлөрдүн толук түрүн кабыл алат: айтасың, айтасыз;
сүйлөйсүң, сүйлөйсүз. Негизинен учур чак этиш..
library_books
Этиштин жакталышы
Ар кандай мамиле жана ыңгай формасындагы этиштерде кыймыл-аракетти аткаруучу
тараптар, башкача айтканда, логикалык субъектилер болот. Алар сүйлөөчү тарап
жана өз ара сүйлөшүүгө катышпай турган өзгө тараптар болушу мүмкүн. Биз
жогоруда белгилегендей, бул тараптар биринчи жак (мен, биз), экинчи жак
(сен, сиз, силер, сиздер) жана үчүнчү жак (ал, алар) деп аталат. Жактар
тууралуу жогоруда айты..
library_books
Аффиксы принадлежности
| Единственное число | Множественное число
---|---|---
1е лицо | -м(-ым, -им, -ум, -үм) | -быз(-биз, -буз, -бүз, -ыбыз,
-ибиз, -убуз, -үбүз)
2е лицо | -ң(-ың, -иң, -ун, -үн) | -ңар(-ңер, -ңор, -ңөр)
-ыңар(-иңер, -уңар, -үңөр)
2е лицо (веж.форма) |
-ңыз(-ңиз, -ңуз, -ңүз)
-ыңыз (-иңиз, -уңуз,
|
-ңыздар (-ңиздер, -ңуздар,
-ңүздөр)
-ыңыздар (-иңиздер, -уңуздар, -үңүз) -үң..
library_books
Категория спряжения
Изменение глагола по лицам и числам, определяющее функцию глагола как
сказуемого, называется спряжением.
В современном киргизском языке, как и в других тюркских, спряжение
распространяется не только на глагол, но и на именные части речи. Способы
выражения сказуемости для именных и глагольных частей речи частично совпадают,
но различия есть и достаточно существенные, чтобы рассматривать их отдель..
library_books
Глагол
Глаголом называется часть речи, обозначающая действие, состояние,
становление в его процессуальности. Процессуальность как база глагольной
семантики заложена уже в его основе, в связи с чем глагольные основы, за
исключением незначительного количества омонимов типа той 'насыщатьси' и
той 'пир,' не имеют совпадений в других частях речи, а также не наблюдается
перехода глагола в другие части ..